NGHỊ
QUYẾT VỀ LỄ NGHI TÔN KÍNH ÔNG BÀ TỔ TIÊN – Của HĐGMVN
I- Bổn phận thảo kính đối với Ông Bà Cha Mẹ của người Công Giáo.
Khi
nhìn lại quá trình loan báo Tin Mừng trong Năm Thánh, người giáo dân Việt Namchúng
ta vẫn còn đối diện với một ngộ nhận khá phổ biến nơi người ngoài Kitô giáo cho
rằng: “Theo Đạo, bỏ ông bà”. Thực ra, người Kitô hữu được yêu cầu thực hành Mười
Điều Răn, trong đó Điều Thứ Tư yêu cầu người Công giáo phải thảo kính cha mẹ.
Hơn nữa, mỗi khi tham dự thánh lễ, mọi Kitô hữu đều cầu nguyện cho Ông Bà Tổ
Tiên đã ly trần.
Như
vậy, Hội Thánh buộc ngặt con cái mình phải chu toàn đạo hiếu. Khi cha mẹ còn sống
thì nghĩa cử hiếu thảo của người Công Giáo và không Công Giáo có thể coi như giống
nhau: yêu mến, kính trọng, vâng lời, giúp đỡ…. Nhưng đạo hiếu đối với người đã
khuất có thể khác nhau. Một người không tôn giáo sẽ dành bàn thờ tổ tiên nơi
trang trọng nhất trong nhà. Người Công Giáo dành nơi trang trọng nhất cho Thiên
Chúa, vì Ngài là Cha, “là nguồn gốc mọi gia tộc trên trời dưới đất” (Eph 3, 14)
và theo niềm tin của người Công Giáo thì: “Khi ngắm xem muôn loài trong vũ trụ,
tự nhiên chúng con thấy vạn sự đều có cội rễ căn nguyên : chim có tổ, nước có
nguồn, con người sinh ra có cha có mẹ. Nhưng nhờ ơn Cha mạc khải chúng con mới
nhận biết Cha là nguyên lý sáng tạo muôn loài, là Cha chung của tất cả chúng
con. Cha đã ban sự sống cho tổ tiên và ông bà cha mẹ chúng con để các ngài truyền
lại cho con cháu. Cha cũng ban cho các ngài ân huệ dư đầy, để chúng con được thừa
hưởng mà nhận biết, tôn thờ và phụng sự Cha.” (Lời Tiền Tụng lễ Mùng Hai Tết,
kính nhớ Tổ Tiên Ông Bà Cha Mẹ).
Một
người theo “đạo ông bà” sẽ rất dị ứng, khó chịu, đôi khi cho là xúc phạm khi phải
dời bàn thờ tổ tiên nơi trọng tâm gia đình sang một bên. Nhưng với tinh thần
tôn thờ Thiên Chúa là “Tổ Tiên của tổ tiên”, người tín hữu, và cả tổ tiên mình
cũng vui mừng dành cho Thiên Chúa nơi thờ tự cao trọng nhất. Còn việc dâng
hương, xá lạy. . . ta hãy đọc lại chỉ dẫn của Hội Đồng Giám Mục. Sau đây là
nguyên văn của Quyết nghị này:
II- Quyết nghị của
các Giám mục Việt Nam về Lễ nghi tôn kính Ông Bà Tổ Tiên (1974)
Quyết
nghị về Lễ nghi tôn kính Ông Bà Tổ Tiên
Chúng
tôi, các Giám mục chủ tọa khóa hội thảo VII về Truyền Bá Phúc Âm toàn quốc, tại
Nha Trang ngày 12-14 tháng 11 năm 1974, đồng chấp thuận cho phổ biến việc thi
hành trong toàn quốc, những quyết nghị của Ủy Ban Giám mục về Truyền Bá Phúc Âm
ngày 14.6.1965, về các lễ nghi tôn kính Ông Bà Tổ Tiên, như sau:
“Để
đồng bào lương dân dễ dàng chấp nhận Tin Mừng, hội nghị nhận định: Những cử chỉ
thái độ, lễ nghi (sau này) có tính cách thế tục lịch sự xã giao để tỏ lòng hiếu
thảo, tôn kính và tưởng niệm các Tổ Tiên và các bậc anh hùng liệt sĩ, nên được
thi hành và tham dự cách chủ động” (Thông cáo Hội Đồng Giám Mục Việt Nam
14.06.1974).
1.
Bàn thờ gia tiên để kính nhớ Ông Bà Tổ Tiên được đặt dưới bàn thờ Chúa trong
gia đình, miễn là trên bàn thờ không bày biện điều gì mê tín dị đoan, như hồn bạch.
2.
Việc đốt nhang hương, đèn nến trên bàn thờ gia tiên và vái lạy trước bàn thờ,
giường thờ Tổ tiên, là những cử chỉ thái độ hiếu thảo tôn kính, được phép làm.
3.
Ngày giỗ cũng là ngày “kỵ nhật” được “cúng giỗ” trong gia đình theo phong tục địa
phương miễn là loại bỏ những gì là dị đoan mê tín, như đốt vàng mã, và giảm thiểu
cùng canh cải những lễ vật biểu dương đúng ý nghĩa thành kính biết ơn Ông Bà,
như dâng hoa trái, hương đèn.
4.
Trong hôn lễ, dâu rể được làm “Lễ Tổ, Lễ Gia Tiên” trước bàn thờ, giường thờ Tổ
tiên, vì đó là nghi lễ tỏ lòng biết ơn, hiếu kính trình diện với Ông Bà.
5.
Trong tang lễ được vái lạy trước thi hài người quá cố, đốt hương vái theo phong
tục địa phương để tỏ lòng cung kính người đã khuất cũng như Giáo Hội cho đốt nến,
xông hương nghiêng mình trước thi hài người quá cố.
6.
Được tham dự nghi lễ tôn kính vị thành hoàng quen gọi là phúc thần tại đình
làng, để tỏ lòng cung kính biết ơn những vị mà theo lịch sử đã có công với dân
tộc hoặc là ân nhân của dân làng, chứ không phải là mê tín như đối với các “yêu
thần, tà thần”.
Trong
trường hợp thi hành các việc trên đây sợ có sự hiểu lầm nên khéo léo giải thích
qua những lời phân ưu khích lệ, thông cảm… Đối với giáo dân, cần phải giải
thích cho hiểu việc tôn kính Tổ Tiên và các vị anh hùng liệt sĩ theo phong tục
địa phương, là một nghĩa vụ hiếu thảo của đạo làm con cháu, chứ không phải là
những việc tôn kính liên quan đến tín ngưỡng, vì chính Chúa cũng truyền phải
“thảo kính cha mẹ”, đó là giới răn sau việc thờ phượng Thiên Chúa.
Nha Trang, ngày 14.11.1974
Hội Đồng Giám Mục Nam Việt Nam
Ký tên:
–
Philiphê Nguyễn Kim Điền, TGM Huế
–
Giuse Trần Văn Thiện, GM Mỹ Tho
–
Giacôbê Nguyễn Văn Mầu, GM Vĩnh Long
–
Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang, GM Cần Thơ
–
Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, GM Nha Trang
–
Phêrô Nguyễn Huy Mai, GM Ban Mê Thuột
–
Phaolô Huỳnh Đông Các, GM Quy Nhơn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét